Poparcie sekretarza stanu USA Henry’ego Kissingera dla brutalnych reżimów wciąż nie daje spokoju Ameryce Łacińskiej

W Chile lewacy byli torturowani, wyrzucani z helikopterów i zmuszani do oglądania gwałtów na swoich bliskich.

W Argentynie wielu „zniknęło” z rąk członków brutalnej dyktatury wojskowej, która przetrzymywała więźniów w obozach koncentracyjnych.

Wszystko to wydarzyło się przy wsparciu Henry’ego Kissingera, byłego sekretarza stanu USA, który zmarł w środę w wieku 100 lat. Kiedy napływały kondolencje dla tej wybitnej postaci, która była najwyższym amerykańskim dyplomatą za prezydentów Richarda Nixona i Geralda Forda, nastroje były zdecydowanie odmienne w Ameryce Południowej, gdzie wiele krajów odniosło głębokie blizny podczas zimnej wojny w wyniku łamania praw człowieka popełnianych w imię antykomunizm i gdzie nie wielu nadal odczuwa głęboką nieufność do swojego potężnego sąsiada na północy.

„Nie znam żadnego obywatela amerykańskiego, który odczuwałby większy żal i nienawiść do Ameryki Łacińskiej niż Henry Kissinger” – powiedział Stephen Rapp, emerytowany profesor historii na Uniwersytecie Teksasu w Dallas, który napisał książkę o związkach Kissingera z Ameryką Łacińską. „Rzeczywistość jest taka, że ​​gdyby udał się do któregokolwiek z tych krajów, gdy tylko demokracja wróciła do Argentyny, Brazylii czy Urugwaju, zostałby natychmiast aresztowany”.

Prawdopodobnie nigdy nie było bardziej rażącego przykładu ingerencji Kissingera w demokrację w regionie, a następnie wspierania brutalności w imię antykomunizmu z Chile.

W Chile Kissinger odegrał kluczową rolę w wysiłkach mających na celu zrobienie wszystkiego, co w mocy Stanów Zjednoczonych, aby podważyć i osłabić socjalistyczny rząd Salvadora Allende, który został wybrany na prezydenta w 1970 r. Kissinger wykorzystał następnie swoje wpływy, aby wesprzeć dyktaturę wojskową w Chile. Generał Augusto Pinochet, który doszedł do władzy w wyniku zamachu stanu w 1973 r., wielokrotnie odmawiał zwrócenia uwagi na liczne naruszenia praw człowieka popełniane przez reżim Pinocheta, w wyniku których zabijano przeciwników, anulowano wybory, ograniczano media, tłumiono związki zawodowe i rozwiązywano partie polityczne.

Kissinger od dawna twierdził, że nie był świadomy naruszeń praw człowieka popełnianych w regionie, ale zapisy pokazują, że tak nie było, powiedział Peter Kornbluh, starszy analityk w Archiwum Bezpieczeństwa Narodowego odpowiedzialnym za jego operacje. Projekt Chile.

„Odtajnione zapisy historyczne, dokumenty, które Kissinger napisał, przeczytał i powiedział, nie pozostawiają wątpliwości, że był on głównym architektem amerykańskiej polityki destabilizacji rządu Allende i że był także głównym czynnikiem pomagającym reżimowi Pinocheta w skonsolidowaniu tego, co później stał się.” „Notoryczna, cholerna 17-letnia dyktatura” – powiedział Kornbluh.

Chilijski senator José Miguel Insulza, były sekretarz generalny Organizacji Państw Amerykańskich, który pełnił funkcję sekretarza stanu, powiedział, że Kissinger miał „nieco obsesję” na punkcie rządu Allende w obawie, że powstanie rządu socjalistycznego za pomocą środków demokratycznych będzie miało zaraźliwy wpływ efekt w regionie. Jako doradca ds. polityki zagranicznej w rządzie Allende.

„Dla niego wszelkie działania mające na celu obronę interesów narodowych Stanów Zjednoczonych wydają się uzasadnione” – powiedział Insulza.

Kissinger obawiał się, co rząd Allende może oznaczać dla świata.

Z geopolitycznego punktu widzenia Kissinger uważał dojście lewicowej koalicji do władzy środkami demokratycznymi za bardziej niebezpieczne niż przykład podany przez Kubę. „W rzeczywistości można to powtórzyć w krajach zachodnich, które mają silne partie komunistyczne pod względem wpływu wyborczego, jak ma to miejsce we Włoszech” – powiedział Rolando Alvarez, profesor historii na Uniwersytecie w Santiago w Chile.

Wydaje się, że Kissingera nie wzruszyły historie o cierpieniach zadawanych przez oficerów wojskowych, mimo że jego rodzina przybyła do Stanów Zjednoczonych jako uchodźcy, którzy jako nastolatkowie musieli uciekać z nazistowskich Niemiec.

„Pod koniec 1976 roku doradcy Departamentu Stanu powiedzieli Henry’emu Kissingerowi, który był Żydem, że Żydzi byli celem w Argentynie” – powiedział Rabi. „A Kissinger nic nie zrobił”.

W Argentynie, sąsiadce Chile, w 1976 roku do władzy doszła junta wojskowa, zobowiązując się do walki z lewicowymi „sabotażystami”. Kissinger dał jasno do zrozumienia, że ​​nie ma nic przeciwko ich brutalnej taktyce i wielokrotnie ignorował wezwania innych urzędników Departamentu Stanu, aby zgłaszać dalsze obawy dotyczące łamania praw człowieka.

Na spotkaniu w czerwcu 1976 r. Kissinger przekazał wiadomość ministrowi spraw zagranicznych Argentyny, admirałowi Cesarowi Augusto Guzzettiemu: „Jeśli są rzeczy, które należy zrobić, musisz to zrobić szybko”. Później powtórzył to poparcie podczas spotkania w październiku 1976 r. – w czasie, gdy argentyńscy urzędnicy obawiali się, że Stany Zjednoczone będą podnosić obawy dotyczące praw człowieka w związku z rosnącą liczbą doniesień o torturach i zaginięciach.

Rabe powiedział, że Guzzetti był „bardzo zadowolony” ze spotkań i „uważał, że Kissinger dał mu sygnał, że Stany Zjednoczone nie mają nic przeciwko masowym masakrom”.

Kissinger zajmował podobne stanowisko wobec innych dyktatur wojskowych w regionie, w tym w Urugwaju i Brazylii, i nigdy nie sprzeciwił się tak zwanej operacji Condor, tajnemu programowi, który umożliwiał reżimom wojskowym w tej części świata nielegalne ściganie, przetrzymywanie, aresztować i przetrzymywać ludność cywilną. Tortury i zabójstwa przeciwników politycznych, którzy uciekli ze swoich krajów.

Sytuacja ta pozostawiła trwały ślad w psychice Ameryki Łacińskiej.

„Przynajmniej tutaj, w Ameryce Łacińskiej, to, co widziałem w wizji Henry’ego Kissingera, jest bardzo negatywne, ponieważ jest to rodzaj mentalności, w której wszystko może się zdarzyć. Nieważne, jak brutalnie trzeba wspierać dyktaturę, nie ma to znaczenia” – powiedział Francisco Bustos, prawnik zajmujący się prawami człowieka i profesor na Uniwersytecie Chile.

Dziesiątki lat później skutki tej polityki są nadal odczuwalne w regionie, który ma poczucie, że Stany Zjednoczone zrobią wszystko, co w ich mocy, aby wesprzeć jego interesy.

Istnieje segment partii i ruchów politycznych w Ameryce Łacińskiej, w tym w Chile, gdzie stosunki ze Stanami Zjednoczonymi zasadniczo charakteryzują się antyimperializmem. Z tej perspektywy zasadniczo wynika, że ​​każda administracja amerykańska, czy to Demokratyczna, Republikańska, Liberalna, Postępowa czy Ultrakonserwatywna, jest mniej więcej taka sama, powiedział Gilberto Aranda, profesor stosunków międzynarodowych na Uniwersytecie Chile.

Choć amerykańska interwencja w regionie nazywanym często „podwórkiem Ameryki” ma długą historię, Kissinger wydaje się traktować tę sprawę poważnie.

Nic więc dziwnego, że jedną z najostrzejszych reakcji na śmierć Kissingera był chilijski urzędnik.

Ambasador Chile w Stanach Zjednoczonych Juan Gabriel Valdes zamieścił post na platformie mediów społecznościowych X: „Umarł człowiek, którego historycznej błyskotliwości nigdy nie udało się ukryć swojej głębokiej nędzy moralnej”. Wiadomość została następnie przesłana dalej przez lewicowego prezydenta Chile Gabriela Borica.