Czas jest wszystkim
Śledzenie linii rodowych mrówek rolniczych aż do ich ostatniego wspólnego przodka ujawniło, że przodek ten mógł żyć podczas masowego wymierania pod koniec kredy, które wyginęło dinozaury. Naukowcy uważają, że te dwa zjawiska prawie na pewno były ze sobą powiązane. Obecne modele sugerują, że po uderzeniu w atmosferze było tak dużo pyłu, który doprowadził do masowego wymierania, że fotosynteza zatrzymała się na około dwa lata, co oznaczało minimalne życie roślin. Natomiast sama ilość martwego materiału umożliwi grzybom rozwój. Nic więc dziwnego, że mrówki zaczęły przystosowywać się do korzystania z tego, co było dla nich dostępne.
To wyjaśnia ogromną różnorodność gatunków współpracujących z grzybami. Jednak większość gatunków zaangażowanych w zorganizowane rolnictwo pojawia się dopiero około 35 milionów lat po masowym wymieraniu, pod koniec eocenu (tj. około 33 milionów lat przed obecnym okresem). Naukowcy zwracają uwagę, że zmiany klimatyczne, które towarzyszyły przejściu do ery oligocenu, obejmowały wysychanie tropikalnych Ameryk, gdzie wyewoluowały mrówki uprawiające grzyby. Ograniczyłoby to dostępność grzybów w środowisku naturalnym i prawdopodobnie wybranoby gatunki, które mogą samodzielnie rozmnażać gatunki grzybów.
Jest to również zgodne z pochodzeniem szczepów drożdży wykorzystywanych przez mrówki rolnicze, a także bardziej wyspecjalizowanych gatunków grzybów rolniczych. Nie uwzględnia jednak pochodzenia hodowców grzybów koralowych, które, jak się wydaje, miało miejsce około 10 milionów lat później.
Praca ta daje nam znacznie jaśniejszy obraz pochodzenia rolnictwa u mrówek i pewne prawdopodobne hipotezy dotyczące presji selekcyjnych, które mogły doprowadzić do jego ewolucji. Jednak w dłuższej perspektywie największym postępem mogą okazać się zasoby powstałe w trakcie tego badania. Docelowo chcielibyśmy zrozumieć podłoże genetyczne zmian w zachowaniu mrówek, a także sposób, w jaki grzyby przystosowały się, aby lepiej spełniać potrzeby swoich rolników. Aby to zrobić, będziemy musieli porównać genomy gatunków rolniczych z ich wolno żyjącymi krewnymi. DNA zebrane do tego badania będzie ostatecznie potrzebne do odpowiedzi na te pytania.
Nauka, 2024. DOI: 10.1126/science.adn7179 (O identyfikatorach cyfrowych).
„Podróżujący ninja. Rozrabiaka. Badacz bekonów. Ekspert od ekstremalnych alkoholi. Obrońca zombie.”
